Bina Amortismanı Nedir? Nasıl Hesaplanır?
Binalar inşa edildikleri andan itibaren zamanın yıpratıcılığına ve doğal etkilere maruz kalacaktır. Bu şekilde yıllar geçerken uğradıkları zarar ile kıymetleri de azalacaktır. İşletmelerin kullandıkları gayrimenkuller için yaptıkları harcamalar da bu durumlarda artmış olur. Satın aldığınız binanın kıymetinin azalması maliyetinizin artması demektir. Bu durumda zararlı çıkmamanız için ortaya atılmış bir terimdir amortisman.
Amortisman Nedir?
Sabit mülkler zaman içinde aşınıp yıpranır ve eskirler. Amortisman bu durumlar için ayrılmış bir pay olarak değerlendirilebilir. Bir işletme satın aldığı taşınmazı doğal olarak uzun seneler kullanacaktır. Fakat zaman içinde bu taşınmazların değeri azalır, işte bu durumda oluşan kayıp maddi gider olarak kayıtlara geçebilir. Bu giderler hesaplamalar ile belirlenip dönem dönem kayıt altına alınırlar. Binaların amortisman yazılabilmesi için bazı koşulları barındırıyor olmaları gerekir. İlk olarak işletme tarafından bir yıldan uzun süredir kullanılıyor olmaları gerekir. Yıpranma ve eskime yaşıyor olmaları gerekir, kullanım için hazır durumda olmaları gerekir ve belirlenecek değerin her sene için saptanmış miktardan fazla olmaması gerekir.
Bina Amortismanı Oranları
Bina amortismanları için temelde üç yöntem kullanılmaktadır. Normal Amortisman olarak bilinen yöntemde oran sabittir ve yıllar içinde taşınmazın değeri ile çarpılarak hesaplanır. Azalan bakiyeler oranlamasında ise mülk normal artışından iki kat hızlı bir şekilde gidere dönüşecektir ve bu şekilde gider defterine kayıt edilebilir. Son olarak olağan dışı amortisman yöntemi kullanılmaktadır. Bunun için deprem, sel gibi beklenmedik doğal afetler ile mülkün hasar almış olması gerekir. Böyle bir durumda taşınmazın bir kısmının amorti edilmesi dahi mümkündür.
Bina Amortismanı Nasıl Hesaplanır?
Bina amortisman bedelini bulabilmek için önce amortisman oranının hesaplanması gerekir. Bunun için işletmenin satın almış olduğu mülkün kaç yıldır kullanıldığı göz önünde bulundurulur. Ortaya çıkan değer ile de mülkün değeri çarpılır. Örneğin; 200.000 TL değerinde bir mülk 10 yıldır kullanılıyor olduğunu düşünelim. O halde bina amortisman oranı 1/10 olacaktır. 200.000 TL ile 1/10 çarpıldığında 20.000TL değeri ortaya çıkar.
Hesaplanacak bir diğer değer de amortisman süresidir. Bunun için mülkün o anki değeri ve kira geliri göz önünde bulundurulur. Genellikle amortisman süreleri on yedi yıl olarak sabitlenmektedir ancak bu değeri taşınmazın fiyatı belirler. Bu fiyatları konum, büyüklük, özellikler gibi birçok etken değiştirebilir.
