Gayrimenkul İktisap Bedeli Nedir? Nasıl Öğrenilir ve Hesaplanır?
Gayrimenkul terimleri ile ilgili bilgi ihtiyacı, çoğu zaman bir taşınmazın alınması, satılması ya da kiralanması gibi durumlarda karşımıza çıkmaktadır. Günlük hayatta da sıklıkla kullanılan terimler herkes tarafından bilinse de, ilk karşılaşılan ve anlamını her zaman tahmin etmenin mümkün olmadığı bazı terimler de mevcuttur. Bunlardan biri de, iktisap olarak karşımıza çıkmaktadır. Gayrimenkul iktisap bedeli olarak da kullanılan bu terimle alakalı tüm detayları yazımızda bulabilirsiniz.
Gayrimenkul İktisap Bedeli Nedir?
Kelime anlamı olarak kazanma ya da edinme anlamına gelen iktisap, gayrimenkul sektöründe herhangi bir taşınmazı edinme ya da bu taşınmazın mülkiyetine sahip olma anlamına gelmektedir. Gayrimenkul iktisap bedeli de buna bağlı olarak hesaplanır.
Gayrimenkul İktisap Bedeli Nasıl Öğrenilir?
Garimenkul iktisap bedeli için belirlenmiş net bir rakam bulunmadığı için, her duruma özel bir hesaplama yapılması gerekmektedir. Her mülkiyet edinme durumunda farklı bir rakam ortaya çıkacağından, hesaplamanın dikkatlice yapılması önemlidir.
Gayrimenkul İktisap Bedeli Nasıl Hesaplanır?
Garimenkul iktisap bedeli hesaplamasında, gayrimenkulün satılacağı günün TEFE ((Tüketici Fiyatları Endeksi) oranındaki artış dikkate alınmaktadır. Diğer yandan eğer TEFE’de %10’dan daha az bir artış olmuşsa, gayrimenkul iktisap bedeli aynı kalır. Artış daha fazlaysa yapılan gayrimenkul iktisap bedeli TEFE hesaplamasında gayrimenkulün satılacağı ayın oranı hesaba katılmaz. TEFE oranına göre hesaplaması yapılan gayrimenkul iktisap bedeli üzerinden ise, gayrimenkul değer artış kazancı vergisi belirlenmektedir.
İktisap Tarihi Nedir?
Gayrimenkul alım satımında tapu tescilinin yapıldığı gün, iktisap tarihi olarak belirlenir. Diğer yandan miras durumu, kamulaştırma ya da cebri icra yoluyla doğan mülkiyet haklarında tapu devri öncesinde iktisap başladığından, bu tarih iktisap tarihi olarak kabul edilir. Ancak bu şekilde edinilen gayrimenkullerde satış ya da kiralama yapılabilmesi için tapu tescili yine de gereklidir. Iktisap tarihinin belirlenmesi önemsiz gibi görünse de, aslında oldukça önemlidir. Çünkü değer artış kazancı vergisinin miktarının belirlenmesinde iktisap bedeli ve tarihi baz alınır.
İktisap Türleri Nelerdir?
İktisap söz konusu olduğunda bir kişinin gayrimenkulü resmi olarak edinmesi durumu ortaya çıkmaktadır. Bir gayrimenkulün alınması, miras olarak kalması ya da devredilmesi durumu iktisap olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak başka bir iktisap türü daha vardır ve bu haksız iktisap olarak bilinir. Haksız iktisap; bir kişinin mal varlığında başka birinin mal varlığı aleyhinde oluşan azalmama, aksine artma durumu olarak açıklanabilir. Haksız iktisap söz konusu olduğunda, ortada haklı bir sebebin olmaması gerekmektedir. Bu gibi bir durumda sebepsiz zenginleşme ortaya çıkar ve bir alacaklı ile bir borçlu bulunur. Dava açılması durumunda, zenginleşen kişinin söz konusu haksız zenginleşmeden elde edilen geliri iade etmesi amaçlanır.
İktisap Bedeli Nasıl Düşülür?
Eğer gayrimenkul kiraya verilecekse, 5 yıl süreyle her yıl %5’lik bir oranda iktisap bedeli indirimi yapılabilir. Buna göre 5 yılda, %25 indirim avantajı sağlanmış olur. Bu indirim ilgili gayrimenkule ait olan hasılata uygulanmakta ve indirimden faydalanılmayan iktisap bedeli gider fazlalığı olarak kabul edilmez. Diğer yandan, iktisap bedelinin düşülmesinde bir noktaya dikkat edilmesi gerekmektedir. Eğer konut iktisap tarihi 2011 yılı öncesindeyse, ya da iş yeri olarak kiraya verildiyse, bu indirimden faydalanmak mümkün değildir.
