Gecikme Zammı ve Gecikme Faizi Nedir? Nasıl Hesaplanır? 

Zamanında ödenmeyen her borç için farklı uygulamaların yapılması muhtemeldir. Bu uygulamalar arasında en çok kullanılan ise faiz işletilmesidir. Özellikle banka borçlarının zamanında ödenmemesi faiz işlemesine neden olarak borcun katlanmasını sağlar. Diğer yandan çoğu kişi devlete ödemesi gereken vergi, ceza ya da harç tutarı söz konusu olduğunda faizin yanı sıra gecikme zammından da sorumludur. Çoğu zaman gecikme zammı ve gecikme faizi birbiriyle karıştırılmaktadır. Bunu engellemek adına yazımızda gecikme zammı ve gecikme faizi hakkında detaylı bilgi vereceğiz.

Gecikme Zammı Nedir?

Vaktinde ödenmemiş olan amme (kamu) alacaklarının ödenmeyen bölümü için vade bitimine kadar her ay uygulanan zam çeşidi gecikme zammı olarak adlandırılmaktadır. Söz konusu gecikme zammı her ay için ayrı ayrı belirlenmiş oranlarda uygulanmaktadır. Kamu alacakları arasında gecikme zammının en çok kullanıldığı borçlar ise, vergi borçlarıdır. Diğer yandan gecikme zammı belediyeler tarafından alınan vergi cezası, harç, ceza tahkik ve takipleri için de uygulanmaktadır. Gecikme zammı mevcut olan kamu borcunun tamamının ödenmemesi durumunda ortaya çıkmaktadır. 

Gecikme Zammı Nasıl Hesaplanır?

Gecikme zammının hesaplanmasının birçok değişkene bağlı olduğunu bilmek önemlidir. Bireysel olarak gecikme zammı hesaplaması yapmak için mutlaka bir araç kullanılması pratik bir şekilde sonucu elde etmenizi sağlar. Gecikme zammı hesaplama araçları kullanılarak kolaylıkla bu işlem gerçekleştirilebilir. Bu hesaplama araçları genellikle borç tutarı, son ödeme tarihi ve ödeme yapılacak tarih bilgilerinin girilmesi sonrasında zamla beraber toplam ödeme tutarını göstermektedir. Ancak hesaplamayı kendi yapmak isteyenler için detaylı hesaplama formülü şu şekildedir:

Gecikme zammı tutarı = Aylık gecikme zammı oranı x ay sayısı x gecikme zammı uygulanacak tutar

Hesaplamayı yapabilmek için borcun tarihine göre aylık faiz oranlarının da bilinmesi önemlidir.

Gecikme Faizi Nedir?

Çoğu vatandaş gecikme faizini gecikme zammı ile karıştırarak ikisinin de aynı olduğunu düşünmektedir. Ancak gecikme faizi, gecikme zammı ile aynı şey değildir. Ancak elbette gecikme faizi gecikme zammı hesaplamalarında kullanılmaktadır. Gecikme faizi vergi tarhının gecikmesi nedeniyle doğan alacaklarda ortaya çıkan bir durumdur. Ancak gecikme zammı hesaplamasında gecikme faizi oranları devlet tarafından belirlenen oranlara göre yapılmaktadır. Buna göre gecikme faizi oranları 2019 sonrası için belirli bir faiz oranı üzerinden hesaplanırken, önceki tarihler için farklı oranlar kullanılmaktadır. 

Gecikme Faizi Nasıl Hesaplanır?

Gecikme faizi hesaplaması da gecikme zammında olduğu gibi özel olarak hesaplama yapılmasını gerektirir. Çünkü yukarıda da belirttiğimiz üzere, 1947 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 30.12.2019 tarihi itibari ile gecikme faizi oranı her ay için 1,60 olarak belirlenmiştir. Ancak önceki dönemlere ait alacaklar için faiz oranları farklı olacaktır. Bu nedenle doğru hesaplama yapabilmek için gecikme zammında olduğu gibi, bir hesaplama aracının kullanılması kolaylık sağlayacaktır.