Jet Lag Nedir? Neden ve Nasıl Olur?

Şu anda bulunduğunuzdan farklı bir saat dilimine sahip bir varış noktasına seyahat ediyorsanız, büyük olasılıkla jet lag durumundan muzdarip olursunuz. Jet lag, vücudunuzun iç saatindeki veya sirkadiyen uyku ritimlerindeki ani bir değişiklik nedeniyle, kendinizi keyifsiz hissetmenize neden olabilir. Yeni bir zaman dilimine seyahat ettikten sonra sık sık şiddetli baş ağrınız olabilir ve uyumakta zorluk çekebilirsiniz. Peki detaylıca ele almak gerekirse jet lag nedir ve nasıl olur, daha da önemlisi jet lag nasıl geçer diye merak ediyorsanız detaylar yazımızda sizi bekliyor…

Jet Lag Nedir?

Vücudunuzun kendi doğal zamanlama cihazı vardır. Biyolojik saatiniz size ne zaman uyumanız ve ne zaman uyanmanız gerektiğini söyleyerek hormonlarınızı, sindiriminizi, vücut ısınızı vb. etkiler. Beyniniz tarafından yönetilen vücudunuz, 24 saatlik bir güne dayalı olarak belirlenmiş kalıpları takip eder. Vücudunuzun belirli bir günde işlev gördüğü kalıplar, sirkadiyen ritimler olarak bilinir. Birkaç saat içinde birden fazla saat diliminde uçtuğunuzda, vücudunuzun sirkadiyen ritmi bozularak jet lag oluşmasına neden olur. Bunun nedeni, biyolojik saatinizin şu anda içinde bulunduğunuz saat dilimiyle değil, orijinal saat diliminizle hala senkronize olmamasıdır. Bu nedenle, vücudunuzdaki sirkadiyen ritimlerin zaman içindeki değişimi işlemesi zorlaşır.

Jet Lag Neden ve Nasıl Olur?

Jet lag durumunun meydana gelmesinin birkaç nedeni vardır ve bu gerçekten fizyolojinizle, vücudunuzun koşullara nasıl tepki verdiğiyle ve uçuş sırasında vücudunuza ne olduğuyla ilgilidir. Uçakla seyahat etmek jet lag olmanızın temel nedenidir. Çünkü vücudunuz aslında zihninizden çok daha hızlı hareket eder ve sirkadiyen ritimler zaman değişimini işleyebilir. Jet lag oluşmasına neden olan noktalar ise şu şekildedir:

• Sürekli olarak uzun süre uçakta oturmak,
• Uçağın yüksekliği ve basıncı,
• Kabin sıcaklığının yüksek olması ve düşük nem nedeniyle dehidrasyon,
• Stres.

Uçak yolculuğunu yurt içinde bir şehre yapıyorsanız, bazı tıbbi sorunlarınız olmadığı veya özellikle hassas olmadığınız sürece jet lag yaşamayabilirsiniz. Ancak, özellikle 12 saatten fazla süren yurt dışı uçuşlarında, genellikle jet lag yaşanma ihtimali yüksektir. Diğer yandan jet lag durumunun ne kadar süreceği, ne kadar uzağa seyahat ettiğiniz, vücudunuzun benzersiz hareketi ve genel sağlığınız gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Jet lag yaşayan çoğu kişi, gidecekleri yere vardıktan sonraki 1 ile 2 gün içinde kendilerini daha iyi hissetmeye başlar. Ancak bazı durumlarda daha iyi hissetmeniz yaklaşık bir hafta sürebilir.

Jet Lag Nasıl Geçer?

Jet lag, vücudunuzu ve günlük rutininizi etkileyebilecek ciddi bir sorundur. Bu nedenle, uyku haplarına güvenmeden bununla nasıl başa çıkılacağını öğrenmeniz önemlidir. İşte bazı yararlı ipuçlarını sıraladık:

Güneşe Çıkın: Öğleden sonra güneş ışığı almak, sirkadiyen ritminizi sıfırlamanıza yardımcı olacak en kolay ve en etkili ipuçlarından biridir. Bunun nedeni, vücudumuzun veya iç saatimizin gün ışığının miktarı ve zamanlamasından etkilenmesidir. 

Uyku ve Yeme Alışkanlıklarınızı Yeni Saat Dilimine Göre Değiştirin: Yorgun hissetmeye başladığınız anda uyumamaya çalışın. Uyku saatlerinizi daha önce kaldığınız yere göre değil, bulunduğunuz saat dilimine göre değiştirin. Benzer şekilde, kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği ve ara öğünlerin zamanlamasını değiştirin.

Uçuştan Sonra Kafein Alın: Kendinizi halsiz hissediyorsanız, sabahları kafeinli bir içecek tüketmek, gündüz yorgunluğuna karşı ihtiyaç duyduğunuz desteği sağlayacaktır. Yeni bir saat diliminde ilk gün kendinizi iyi hissetmek, özellikle de uyku programınız tamamen bozuksa, çok zordur. Bu yüzden birkaç gün sabahları kafein tüketimi sizi gün ortasında uyuyakalmaktan kurtarabilir. 

Bol Su için: Dehidrasyon, jet lag durumunu daha da kötüleştirebilir. Uçağın kabinindeki atmosfer aşırı derecede kurudur. Bunun nedeni, çoğunlukla yüksek rakım ve düşük nemdir. Uçak hava filtreleme sistemleri genellikle vücudumuzun alışık olduğu kadar neme izin vermez. Bu dehidrasyon yorgunluğa, şiddetli baş ağrılarına ve baş dönmesine neden olabilir. Bu nedenle bol bol su için.