Kira Artış Oranı Nedir? Nasıl Hesaplanır?
Kendine ait bir evi olmayan veya farklı bir konutta yaşamak isteyen kişiler, ev sahibiyle senelik kontrat imzalayarak istedikleri evi kiralayabilirler. İmzalanan kira kontratında evde bulunan demirbaşlar, kiranın ayın kaçıncı gününde ödeneceği ya da kiralama esnasında ne kadar depozito ödendiğine dair bilgilerin yanı sıra kira miktarı da yer almaktadır. Belirlenen kira tutarı, kontrat tarihinden itibaren yıl boyunca geçerli kabul edilir ve bir sonraki yıl için kira bedeli yine kontratta belirlenen oranda yenilenir. Bu noktada kira artış oranı devreye girer ve hem ev sahibi, hem de kiracı için oldukça önemlidir. Yazımızda kira artış oranına dair tüm merak edilenleri cevaplayacağız.
Kira Artış Oranı Nedir?
Kira artış oranı, kiralanan mülkün kira bedelinin, belirli aralıklarla ve belirlenen oranda artırılması durumudur. Kira tutarının enflasyon, ekonomik gidişat ya da zorlaşan hayat şartları da dahil olmak üzere düzenli olarak artırılması olması gereken bir durumdur. Ancak ev sahiplerinin yüksek meblağlarda artış yapmalarını önlemek için bazı yasalar bulunmaktadır. Kira artış oranının üzerinde talep edilen kiralar yasal olarak kabul görmez ve kiracının bu konuda haklarını koruması mümkündür.
Yasal Kira Artış Oranı Nedir?
Kira artış oranı söz konusu olduğunda çoğu ev sahibi yasalara uygun şekilde artış gerçekleştirse de, bazı ev sahipleri yasalar tarafından belirlenen oranların çok üzerinde bir artış yapmaktadır. 2022 Haziran ayına kadar yasal kira artış oranı aylık olarak açıklanan TÜFE oranları üzerinden yapılmaktaydı. 11 Haziran 2022 tarihi itibariyle, konutlar için yasal kira artış oranı %25’e sabitlenmiştir. Bu uygulamaya göre, 1 Temmuz 2023 tarihine kadar ev sahipleri kontratı yenilenecek kiracılara maksimum %25 oranında kira artışı yapabilir. Bu oran üzerinde yapılan artışlar yasal olarak kabul edilmemektedir.
Kira Artışı Nasıl Belirlenir?
Kira artışının belirlenmesinde en temel faktör Tüketici Fiyat Endeksi, yani TÜFE’dir. TÜİK tarafından açıklanan TÜFE oranları her ay açıklanır ve kira artışı da son on iki ayın Tüketici Fiyat Endeksi’ne göre belirlenir ve Borçlar Kanunu’nun 344. Maddesindeki hükümlere uygun bir şekilde düzenlenmesi gerekir. Taşınmazların kiralanmasında da taraflar arasında anlaşma varsa, belirlenen oranda kira artışı yapılması gerekmektedir. Ancak bu oran, açıklanan son iki ayın TÜFE oranını geçmemelidir. Taraflar arasında herhangi bir anlaşma yoksa, kira artışı maksimum açıklanan TÜFE oranı kadar yapılabilir.
Kira Artışı Nasıl Hesaplanır?
Normal şartlarda kira artışı hesaplanırken, kontratın bitiş tarihinden bir önceki ay baz alınarak, 12 aylık TÜFE oranına göre artış hesaplanır. 2022 Haziran ayı itibari ile belirlenen yasal kira artış oranının %25 olduğunu belirtmiştik. Buna göre kira sözleşmesini yenileyecek olan kiracılar mevcut kiralarından %25 daha fazla ödeme yapacaktır. Elbette bu sözleşmede yer alan şartlara göre değişkenlik gösterebilir. Örneğin ev sahibi ile imzalanan kontratta %15 kira artış oranı belirlenmiş olabilir. Bu durumda, kontratta yer alan orana göre kira ödemesi yapmanız beklenecektir. Örnekle açıklamak gerekirse; kontratınız Temmuz ayında son bulacaksa ve ödediğiniz mevcut kira 2.000 TL ise %25’lik kira artışı ile yeni dönemde 2.500 TL kira ödemesi yapmanız gerekir. Eğer ev sahibiniz daha yüksek bir kira talep ederse, yasal haklarınızı bilmeniz ve buna göre davranmazı yararınıza olacaktır.
