Asgari Ücret Nasıl Belirlenir?
İşçilere bir çalışma günü karşılığında ödenen ücret asgari ücret olarak bilinmektedir ve belirlenen bu ücretin işçi ile ailesinin temel ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeyde olması gerekir. Günlük olarak hesaplanıp aylık olarak ödenebilen asgari ücret sadece ülkemizde değil, dünyanın birçok ülkesinde kullanılmaktadır. İlk olarak 1890 yılında Yeni Zelanda ve Avustralya’da uygulanmaya başlasa da, 1900’lü yılların başı itibariyle dünyanın birçok ülkesinde geçerli olmaya başlamıştır.
Her sene Aralık ayında bir sonraki senenin asgari ücretinin ne kadar olacağına dair birçok iddia oraya atılsa da, asgari ücret belirlenmesi gerektiğinde birçok faktör dikkate alınmaktadır. Bu durumda çalışanlar asgari ücret nasıl belirlenir? merak ederler. Konuyla ilgili detayları yazımızda bulabilirsiniz.
Asgari Ücret Her Yıl Nasıl ve Kim Tarafından Belirlenir?
Asgari ücret her yıl Aralık ayında Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından oluşturulan Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenmektedir. Komisyon ay içinde belirlenmiş zamanlarda birden fazla toplantı yaparak, asgari ücretin ne kadar olması gerektiği hakkında müzakere etmektedir. Ancak kimi zaman Cumhurbaşkanlığı tarafından verilen kararla asgari ücret,sene içinde 2 defa da belirlenebilir. Diğer yandan asgari ücretin sınırının da en geç 2 yılda bir belirlenmesi şartı mevcuttur. Asgari Ücret Tespit Komisyonu 15 üyeden oluşmakta ve bu üyeler arasında işçi-işveren temsilcilerinin yanısıra Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından 2 temsilci, Kalkınma Bakanlığı temsilcisi, TÜİK temsilcisi ve Hazine Müsteşarlığı temsilcisi bulunmaktadır. Asgari ücret belirlenmesi söz konusu olduğunda, en az 10 üye ile toplanan komisyonun oy çokluğu sonucunda mutabık kaldığı ücret duyurulmaktadır.
Asgari Ücreti Belirleyen Unsurlar Nelerdir?
Asgari ücret zammı ile alakalı merak edilen bir konu da, komisyonun ücret belirlemesi sırasında hangi faktörlere dikkat ettiğidir. Her sene asgari ücret belirlenmesi için toplanan komisyonun öncelikli olarak dikkat ettiği unsurlar arasında ülkenin sosyal ekonomik durumu, geçinme indeksleri ve söz konusu ücretin bir ailenin geçimini sağlamakta yeterli olması yer almaktadır. Aslında asgari ücret belirlenirken, söz konusu miktarın bir işçinin kendisini ve ailesini geçindirmesine yardımcı olabilecek bir ücret olmasına dikkat edilir. Diğer yandan ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum da, bu değerlendirme yapılırken oldukça etkilidir. Enflasyonun yüksek olması, asgari ücret zammının buna uygun bir oranla yapılmasına neden olmaktadır. Komisyon asgari ücreti belirlerken, işvereni de düşünmektedir. Çünkü devlet tarafından asgari ücret ödemeleri için alınan vergiler, asgari ücretle doğru orantılı olarak artmaktadır. Bu nedenle asgari ücret belirlenirken, genel ekonomik konjonktüre bağlı olarak -zaman zaman işverenin yükünü azaltacak ek çözümler de sağlanmaktadır.
Asgari Ücret Ne Zaman Açıklanır?
Asgari ücretin ne kadar olacağına dair karar, komisyon tarafından oy çokluğu ile alınmaktadır. Komisyonun verdiği karar ise, genellikle belirlenen üyeler tarafından duyurulur. Diğer yandan geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, asgari ücretin ne kadar olduğunu Cumhurbaşkanı da duyurabilir. Asgari ücret artışından tüm çalışanlar etkilendiği için, asgari ücretin ne zaman açıklanacağını da toplumun geniş bir bölümü tarafından merak edilmektedir. Çoğu zaman bir sonraki yılın asgari ücretinin ne kadar olduğu, Aralık ayı içinde açıklanmaktadır. Ayın ilk haftalarında yapılan komisyon toplantıları kimi zaman zorlu geçebilmekte ve hızlı bir şekilde mutabakat sağlanamamaktadır. Bu durum asgari ücretin açıklanma zamanını da etkileyebilir. Ancak asgari ücret genellikle Aralık ayının 3. haftası itibari ile açıklanmaktadır. Eğer komisyon beklenenden kısa süre içinde karara varabilirse, belirlenen yeni asgari ücretle ilgili açıklama çok daha önce de yapılabilir.
