Ev Sahibi En Fazla Ne Kadar Zam Yapabilir? %25 Zam Sınırı Kalktı mı?

Ev sahiplerinin kiralara yapabilecekleri zam oranları, kiracıların en çok merak ettiği konulardan biridir. Özellikle son dönemlerde yaşanan ekonomik dalgalanmalar ve değişen yasal düzenlemeler, kira artış oranları konusunda kafa karışıklığına yol açmaktadır. Bu yazımızda, ev sahiplerinin kira artışı yaparken uyması gereken yasal sınırlar ve %25 zam sınırının geçerliliği hakkında detaylı bilgileri derledik.

Kirada Yüzde 25 Sınırı Ne Zaman Kalkacak? 1 Temmuz 2024 Sonrası Kira Artışları

8 Haziran 2022 tarihinde Türk Borçlar Kanununa eklenen geçici madde ile konut kiralarına yüzde 25 zam sınırı getirilmişti. Bu düzenlemeyle, konut kira artış oranları yüzde 25 ile sınırlandırılmış ve kiracılar ile ev sahipleri arasındaki kira artış anlaşmazlıklarını minimize etmek amaçlanmıştı. Ancak, bu geçici düzenlemenin süresi 1 Temmuz 2024 tarihine kadar uzatıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yaptığı açıklamada, bu süre sonunda yeni bir düzenleme yapılmayacağını belirtti. Dolayısıyla, 1 Temmuz 2024’ten itibaren konut kiralarındaki yüzde 25 zam sınırlaması sona erecek.

Geçici Düzenlemenin Sonrası için Beklentiler

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ortalamalarının dikkate alınacağı anlamına gelir. Bu sistemde, kira artışları enflasyon oranlarına bağlı olarak belirlenir ve piyasa koşullarına daha duyarlı bir şekilde ayarlanır.

1 Temmuz 2024 tarihine kadar geçerli olan %25’lik artış sınırı, konut piyasasında kira artışlarının belirli bir düzeyde tutulmasını sağlamak amacıyla getirilmişti. Ancak, bu düzenlemenin devam edip etmeyeceği konusunda henüz resmi bir açıklama yapılmamıştır. Eğer %25’lik üst sınır uygulanmaya devam etmezse, ev sahipleri yıllık enflasyon oranlarını baz alarak kira artışı yapabileceklerdir.

Henüz kira artış oranlarının %25 ile sınırlandırılmasına yönelik düzenlemenin devam edip etmeyeceğine dair resmi bir açıklama yapılmadığından, 1 Temmuz 2024 tarihinden sonra ev sahiplerinin yapabileceği zam oranlarının yıllık TEFE-TÜFE ortalamalarına göre belirlenmesi beklenmektedir. Bu durum, hem ev sahipleri hem de kiracılar için eski sistemin getirdiği düzenlemelere ve ekonomik göstergelere göre hareket edilmesini gerektirecektir.

1 Temmuz Sonrası Kira Artışı Nasıl Düzenlenecek?

1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren konut kira artışlarında eski düzenlemelere geri dönülecek. Bu düzenlemeye göre, kira artışları Türk Borçlar Kanunu’nun 344. maddesi uyarınca yapılacak. Bu maddeye göre, kira artışları 12 aylık enflasyon ortalaması baz alınarak hesaplanacaktır. TÜİK tarafından her ay açıklanan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) verileri, kira artışlarının belirlenmesinde temel alınacak.

Buna göre, 2 Temmuz 2024 ve sonrasında yapılacak kira artışları, TÜİK’in açıkladığı 12 aylık TÜFE ortalamasına göre belirlenecek. Bu da demek oluyor ki, kira artış oranları artık yıllık enflasyon ortalamasına bağlı olacak ve her ay TÜİK’in yayınladığı bültende yer alan oranlar esas alınarak hesaplanacak.

Kiracılar ve Ev Sahipleri için Olası Senaryolar

Ev sahipleri ve kiracılar için geçici düzenlemenin sona ermesi, kira artış oranlarının yeniden enflasyon oranlarına göre belirlenmesi anlamına gelir. Bu durumda, kira artışları yıllık TÜFE ve ÜFE ortalamalarına göre belirlenecek ve piyasadaki ekonomik dalgalanmalara daha duyarlı olacaktır.

• Ev Sahipleri için: Ev sahipleri, kira artışlarını enflasyon oranlarına göre yaparak, kira gelirlerini piyasa koşullarına uygun şekilde artırabileceklerdir. Bu, özellikle enflasyon oranlarının yüksek olduğu dönemlerde kira gelirlerinin artmasına katkı sağlayacaktır.
• Kiracılar için: Kiracılar ise, kira artışlarının yıllık enflasyon oranlarına göre belirleneceği bir sistemde, artış oranlarının daha yüksek olabileceğini göz önünde bulundurmalıdır. Kiracılar, bu durumda kira artışlarına karşı bütçelerini planlarken daha dikkatli olmalı ve olası artışlara hazırlıklı olmalıdır.

Kira Sözleşmesi Olmayan Kiracıya Ne Kadar Zam Yapılır?

Kira sözleşmesi olmayan kiracılar için kira artışı, her ay TÜİK tarafından açıklanan ÜFE’nin 12 aylık ortalamasını aşamaz. Bu durumda, sözleşmesi olmayan kiracılar için kira artışları, TÜİK’in açıkladığı ÜFE verileri doğrultusunda yapılır.

Sözleşmesi olmayan kiracılar da yasal olarak sözleşmeli kiracılar gibi kabul edilir. Bu durum, kiracının kaç yıldır evde oturduğu gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Ev sahibi ve kiracı arasındaki ilişkilerde, sözleşmenin varlığı veya yokluğu, kira artış oranlarını belirlemede etkili olabilir. Kira artışları ve sözleşmesiz kiracılarla ilgili hukuki durumlar karmaşık olabilir. Bu nedenle hem ev sahiplerinin hem de kiracıların hukuki destek alması önerilir.